نوشته شده توسط: الهه ناز
آشنایی با آفات و سم درخت انار
بیماری ها و آفات درخت انار عبارتند از :
شته انار
شته ی انار عمومی ترین آفت درختان انار به حساب می آید که در تمامی انارستان کشور وجود دارد. شته انار زمستان را به صورت تخم در روی سرشاخه ها انار به سر می برد.
در روی درختان در ماه های بهار بالاترین جمعیت را دارد و گاهی تمامی سرشاخه های جوان، گل و میوه های تازه تشکیل شده را می پوشاند.
به علاوه باعث پیچیدگی برگ ها، ریزش گل و میوه های جوان و ترشح عسلک می گردد.
ترشح عسلک موجب جلب گرد و خاک و رویش قارچ مولد دوده می شود.
در تابستان به دلیل گرم شدن هوا از تراکم و شدت خسارت آن کاسته می شود.
در این رابطه دشنان طبیعی اهمیت به سزایی دارند. در ماه های پاییز که درجه حرارت پایین می آید دوباره برای انبوهی شته ها افزوده می گردد ولی شدت آن به مراتب از بهار کمتر است. شته انار حشره ای یک میزبانه است.
چگونه شته درخت انار را از بین ببریم ؟
در اکثر موارد شته انار به وسیله عوامل طبیعی تحت کنترل در می آید و احتیاج به مبارزه شیمیایی ندارد.
برای از بین بردن شته درخت انار می توان با کفشدوزک، زنبور تریکوگراما یا بال توری سبز، این آفات را به شکل طبیعی می توان کنترل کرد. بهتر است از سموم کنترل کننده برای دفع این شته ها استفاده نکنید. (مطلب پیشنهادی: آموزش کاشت درخت انار)
در صورتی که مبارزه شیمیایی لازم باشد بهتر است این اقدام علیه تخم ها در زمستان صورت گیرد و سمپاشی با ترکیبات روغنی ترکیبات سوزاننده و یا ترکیبات فسفره روغنی انجام گیرد.
سمپاشی بهاره بهتر است قبل از گل انار و با یکی از ترکیبات سیستمیک انجام شود.
سوسک چوبخوار انار
روش های کنترلی شته انار
• بررسی های انجام شده نشان دهنده ی اختلاف فاحش بین تراکم جمعیت تخم شته ی انار بر روی پاجوش های درختان انار و سرشاخه ها است. از این نتیجه می توان به عنوان پایه و اساس یک روش مبارزه ی مکانیکی بهره گرفت. بدین ترتیب که پاجوش های انار را تا زمان جفت گیری و تخم گذاری شته های جنسی در پای درختان حفظ نموده و حذف آنها را به بعد از این زمان، که در شرایط آب و هوایی استان یزد حداکثر پایان آذرماه می باشد، موکول کرد.
در این صورت می توان جمعیت تخم آفت و منبع آلودگی سطح باغ برای سال آتی را در مقیاس وسیعی کاهش داد. بدیهی است که قطع پاجوش ها قبل از تخم گذاری شته های جنسی باعث هدایت آنها به سوی سرشاخه ها و تاج درختان انار و افزایش خسارت آفت می گردد.
• به منظور حفظ دشمنان طبیعی آفت و تداوم تعادل بیولوژیک، از مصرف هر گونه سموم شیمیایی در باغات انار جدا جلوگیری گردد. به خصوص که درختان انار به سموم شیمیایی حساس بوده و مصرف سم، ریزش برگ و طغیان کنه ی انار را در پی خواهد داشت.
• از بادبردگی سموم مصرفی در مزارع یا باغ های مجاور باغ های انار جلوگیری شود.
• از کاشت میزبان های حساس به آفت مثل بامیه و پنبه در حاشیه و مجاورت باغ های انار خودداری گردد.
• جهت حمایت از دشمنان طبیعی شته ی انار، مقداری از علف های هرز گلدار در سطح باغ های انار و حواشی آنها حفظ گردد.
• با تکثیر و رهاسازی کفشدوزک های شکاری یا بالتوری سبز و زنبور تریکوگراما، دشمنان طبیعی شته ی انار تقویت گردد.
درمان بیماری های درخت انار
کرم سفید ریشه ی انار روش های کنترل
کرم سفید ریشه انار با نام علمی Polyphylla ollivieri از آفات مهم ریشه درختان میوه از جمله انار است. از آفات گل رز و انواع درختان (گیلاس، گلابی، سیب، به، هلو، گوجه، آلو، زردآلو، آلبالو، انار، انگور، انواع صیفی جات، و… ) و درخت انار محسوب می شود. این حشرات در اکثر نقاط ایران دیده می شوند.
لاروهای کرم سفید ریشه با تغذیه از ریشه درختان انار باعث خشک شدن و آسیب رساندن به ریشه ی درختان جوان و ضعف درختان مسن و در نهایت از بین بردن درخت ها می شوند. حشره کامل این لارو سوسکی است این حشرات به صورت کرم در زیر خاک زندگی می کنند و پس از بالغ شدن به سوسک های خالدار تبدیل خواهند شد. نسبتا بزرگ به طول 40-25 میلیمتر به رنگ قهوه ای که با توده ای از خال های سفید صدفی رنگ روی آن را پوشانده است.
«کرم سفید ریشه» هم مانند بسیاری از آفات دارای دشمنان طبیعی فراوان است که آنها را در مراحل مختلف زندگی مورد حمله قرار می دهند. پرندگان، مورچه ها، تعدادی از میکروارگانیسم های خاک، زنبورها و بعضی از کنه ها از جمله دشمنان طبیعی این آفت به حساب می آیند که لازم است مورد توجه و حمایت قرار گیرند.
جمع آوری حشرات کامل در صبح زود با تکان دادن درختان و درختچه های محل استراحت شبانه ی حشرات کامل، جمع آوری حشرات کامل با کمک نور چراغ، جمع آوری لاروهای آفت در هنگام شخم، به ویژه در فصل تابستان و پائیز از جمله روش های مؤثر در کاهش جمعیت آفت هستند.
سم مورد نیاز درخت انار
این حشره طول یک نسل را در 3 سال طی می کند. در شریط مساعد تغذیه ای و خاک می تواند یک نسل را در طی دو سال بگذراند. زمستان را به صورت لارو به سر می برد و در بهار سال سوم قبل از آنکه وارد مرحله شفیرگی شود یک محفظه گلی برای خود درست می کند و در آنجا تبدیل به شفیره می شود (در برخی موارد خانه شفیرگی ساخته نمی شود). دوره شفیرگی 17 تا 24 روز می باشد. حشرات کامل از دهه سوم خردادماه تا دهه سوم مردادماه بسته به شرایط محیطی منطقه ظاهر می شوند.
اوج خروج معمولاً در تیرماه است. حشرات کامل برای خروج در خاک سوراخ هایی ایجاد و خارج می شوند. سپس از برگ درختان مثمر و غیرمثمر تغذیه می کنند. تمام فعالیت های حیاتی، تغذیه، جفت گیری و تخم ریزی در غروب و اوایل شب انجام می شود.
در روز حشرات کامل بدون هیچ فعالیتی در لا به لای شاخ و برگ درختان و جاهای امن به سر می برند. جفت گیری در اوایل شب و اغلب در روی شاخه ها انجام می شود. تخم ریزی معمولاً چند روز (معمولاً 4 روز) بعد از جفتگیری انجام می شود. حشره کامل ماده با پاهای جلویی خود زیر خاک رفته و در منطقه ای مناسب که غذای کافی برای لارو سن اول وجود دارد تخم ریزی می کند.
تخم ها به صورت انفرادی یا دسته های تا شش عددی در عمق صفر تا 12 سانتیمتری خاک گذاشته می شود. دوره جنینی یا Incobation period در منطقه کرج و شهریار 30 تا 35 روز است. حشره دارای 3 سن لاروی است. لارو سن اول از مواد هوموسی یا ریشه علف های هرز و سنین دو و سه لاروی از ریشه درختان تغذیه می‌کنند. لارو در خاک های مرطوب فعالیت بیشتری دارد. فعالیت این حشره در سطح باغ لکه‌ای است.
به دلیل قدرت زیاد ریشه زنی درختان انار، خشکیدگی مستقیم ناشی از کرم سفید ریشه تنها در مورد نهال های جوان دیده شده است. اما خسارات غیر مستقیم آفت در اثر ضعیف نمودن درخت و عارضه های ثانویه، از جمله سرمازدگی فراوان است.
روش های کنترل کرم سفید ریشه نیز مانند بسیاری از آفات دارای دشمنان طبیعی فراوانی است که آنها را در مراحل مختلف زندگی مورد حمله قرار می دهند. پرندگان، مورچه ها، تعدادی از میکرواورگانیسم های خاک، زنبورها و بعضی از کنه ها از جمله دشمنان طبیعی این آفت محسوب می شوند.
جمع آوری حشرات کامل در صبح زود با تکان دادن درختان و درختچه های محل استقرار و استراحت شبانه حشرات کامل، جمع آوری حشرات کامل با کمک نور چراغ، جمع آوری لاروهای آفت در هنگام شخم، بویژه در فصل تابستان و پائیز از جمله روش های موثر در کاهش جمعیت این آفت می باشد.
مبارزه شیمیایی علیه لاروهای آفت صورت می گیرد. در صورتی که جمعیت آفت زیاد و مبارزه شیمیایی اجتناب ناپذیر باشد، ابتدا باغ را آبیاری کرده و سپس طوقه درختان آلوده را تا روی ریشه های اصلی به شعاع نیم تا یک متر (بسته به کوچکی یا بزرگی درخت) کنار زده و حدود 20 تا 40 لیتر محلول سمی در داخل گودال ایجاد شده ریخته و خاک را به جای خود برگردانید و مجددا آبیاری نمایید. برای این کار باید از سموم مجاز مانند لیندین به نسبت 2 در هزار و یا دیازینون 60% با نسبت یک در هزار استفاده شود. این کار باید در زمانی صورت گیرد که مراحل رشدی کرم ها وجود داشته باشد بهترین زمان از نیمه مرداد تا اواخر شهریور می باشد.
مگس سفید انار
همان گونه که اشاره شد، در حال حاضر مگس سفید انار، آفت اقتصادی باغ های انار محسوب نمی شود و آفت از طریق دشمنان طبیعی خود تحت کنترل است و نیازی به مبارزه ندارد.
بیماری کرم گلوگاه انار
پوسیدگی و ترشیدگی میوه ی انار
تعدادی از قارچ ها، باکتری ها، مخمرها و نماتدها در صورتی که به داخل میوه ی انار راه پیدا کنند، قادرند در روی درخت یا در انبار، موجب گندیدگی و فساد سریع یا تدریجی میوه ی انار را فراهم کرده و آن را از بین ببرند.
به منظور کاهش خسارت ناشی از پوسیدگی و ترشیدگی میوه ی انار تحقیقاتی در کشور انجام شده است که به اختصار به آنها اشاره می شود:
• پرتودهی با 100 کیلو وات اشعه ی گاما در کشتن کرم گلوگاه انار و جلوگیری از رشد قارچ های انباری مؤثر است.
• استفاده از گاز متیل بروماید برای جلوگیری از فعالیت کرم گلوگاه انار و فساد میوه مفید است.
• ضدعفونی انارهای چیده شده با محلول دو در هزار تیابندازول (تکتو) و سمپاشی پیش از برداشت با همین قارچ کش به منظور جلوگیری از کپک زدگی میوه.
• استفاده از تیمار گرمادرمانی.
علت ترکیدگی انار روی درخت چیست ؟
از رایج ترین مشکلات نگهداری درخت انار محسوب می شود.
به عوامل طبیعی مانند تغییرات شدید دمایی، آبیاری بیش از حد و نامنظم، واریته های حساس، سرمای زودرس پاییزه با باران و … بستگی دارد. این ترک خوردگی ها معمولا در انار های کوچک تر مشاهده می گردد. شاید تصور کنید که انار های بزرگتر و آبدار تر باید بیشتر در معرض ترک خوردگی باشند اما این موضوع کاملا با سنگینی انار رابطه عکس دارد. این ترک خوردگی ها معمولا در انار های به وجود آمده با خاک شور بیشتر است.
ترکیدگی میوه علائم و عوامل
ترکیدگی میوه، مهم ترین بیماری فیزیولوژیکی و خسارت زا در تمام مناطق انار کاری کشور و دنیا محسوب می شود و بعد از کرم گلوگاه انار بیشترین خسارت را به باغداران وارد می سازد. کم آبی، نامنظم بودن دور آبیاری، وجود واریته ی حساس، اختلاف درجه حرارت شب و روز و سرمای زودرس پاییزه به ویژه اگر توام با ریزش باران باشد، به ترتیب بیشترین نقش را در ایجاد عارضه ی ترکیدگی میوه ی انار به عهده دارند.
همچنین میزان ترکیدگی در خاک های شور زیاد است. ترکیدگی با وزن هزار دانه ارتباط معکوس دارد. و البته روش های کنترل آفت ترکیدگی میوه که در اصل مقاله تفضیلی نویسنده در دفتر نشریه موجود است و می تواند در اختیار باغداران انار که علاقه مند باشند قرار گیرد.
ترکیدن انارها یک آفت است و با سم برای درخت انار درمان می شود
• پوسیدگی درخت انار Pomegranate crown and root rot
عامل پیدایش این مشکل باکتری ها، قارچ ها، مخمر ها و نماتد ها (نوعی کرم لوله ای ریشه گرهی) هستند. این قارچ ها می تواند به وسیله ی کود های حیوانی به درخت و میوه ی آن سرایت کنند و باعث آسیب رساندن به ریشه، درخت و میوه شوند.
برای نابودی این قارچ ها و باکتری ها و کرم های گلو گاه (این کرم ها در تاج بالای میوه انار زندگی کرده و وارد میوه می شوند.) از روش پرتو زایی گاما در محدوده 100 کیلو وات استفاده می کنند.
برای جلوگیری از آسیب دیدن میوه می توانید از سموم گاز متیل بروماید هم برای نابودی کرم گلوگاه (رایج ترین و بارز ترین آفات درخت انار است) و هم برای انواع باکتری ها و قارچ ها استفاده کنید.
از روش های گرما دهی هم می توان برای از بین رفتن آفات استفاده کرد. برای پیشگیری می توان در زمان قبل از برداشت محصول از انواع قارچ ها هم بهره برد. بعد از برداشت میوه می توان به وسیله ی محلول 2 در هزار تیابندازول میوه ها را ضد عفونی کرد.
• پوسیدگی درخت انار
از جمله آفت های درخت انار که سبب پوسیدگی و فاسد شدن آن می شود، باکتری ها، مخمرها، نماتدها (کرم لوله ای ریشه گرهی)و قارچ هاست. اگر این قارچ ها از طریق کود حیوانی وارد گیاه شوند و به میوه درخت نفوذ کنند، در مدت کوتاهی باعث فاسد شدن آن می گردند و ضرر بسیاری را برای کشاورز پدید می آورند.
پوسیدگی درخت انار از جمله آفات و بیماری های درخت انار می باشد
• کرم گلوگاه انار
برای از بین بردن قارچ ها و مخمرها از پرتودهی اشعه گاما در محدوده 100 کیلو وات استفاده می شود. این موضوع از تکثیر قارچ و آفت درخت انار مخمری جلوگیری می کند. اشعه گاما برای نابودی کرم گلوگاه انار نیز به کار می رود.
گاز متیل بروماید از فاسد شدن میوه انار جلوگیری می کند. کرم گلوگاه انار کرمی است که در قسمت تاج انار قرار دارد و از همین ناحیه به آن رسوخ می کند. برای از بین بردن این کرم زیان آور می توان از گاز متیل بروماید استفاده کرد.
از بین بردن کرم گلوگاه انار
از روش گرما دهی به درخت جهت کنترل آفت درخت انار استفاده می شود.
ضدعفونی انارهای چیده شده بعد از برداشت لازم می باشد و برای این ضدعفونی از محلول دو در هزار تیابندازول استفاده می شود. اگر به دنبال حفظ انار پیش از برداشت هستید، بهتر است روش سم پاشی با قارچ کش را امتحان کنید.
روش از بین بردن کرم گلوگاه
• سوسک چوبخوار انار
یکی از عوامل مهم در خشکی تنه و سرشاخه هاست. آفات نابالغ به رنگ کرم تا زرد و به طول 3 سانتیمتر دیده می شوند. در حالی که با بالغ شدن تغییر رنگ یافته (به سوسک تبدیل می شوند) و به قهوه ای با نقاط سفید رنگ در اواسط فصل بهار ظاهر می شوند. سوسک ها از بافت های نرم و نازک درخت تغذیه کرده و بر روی شاخه ها تخم می گذارد. تخم ها پس از تبدیل شدن به لارو، در تابستان تا پاییز در زیر پوست درخت زندگی کرده و فعالیت دارند.
باعث تضعیف شاخه ها و تنه ها می شوند . در اثر شدت آلودگی در اثر فعالیت لاروها در طول فصل تابستان شاخه ها رفته رفته ضعیف شده و سبز خشک و یا زرد خشک خواهند شد . در شرایط عادی توسط حشرات دیگر مورد حمله قرار می گیرند . بهترین راه کار برای جلوگیری از گسترش آن ها انجام مدیریت صحیح و رعایت مسائل زراعی ، به ویژه رعایت دور آبیاری و بهداشت عمومی باغ است.
• سوسک میوه خوار انار
بدن این حشرات بیضی شکل و کوچک هستند. حشرات بالغ آن ها از ترشحات شیرین درخت یا شیره میوه و یا حتی از میوه های خشک تغذیه می کنند.
• ترکیدگی میوه علائم و عوامل
ترک خوردن انار در مقام دوم خسارت می باشد. و بعد از کرم گلوگاه انار بیشترین خسارت را به باغداران وارد می کند. کرم گلوگاه انار در برآورد خسارت به باغات انار اولین رتبه را دارد. کم آبی، نامنظم بودن دور آبیاری، وجود واریته ی حساس، اختلاف درجه حرارت شب و روز و سرمای زودرس پاییزه به ویژه اگر همراه با ریزش باران باشد، به ترتیب بیشترین نقش را در ایجاد عارضه ی ترکیدگی میوه ی انار به عهده دارند.
ترک خوردگی در انارهای کوچک بیشتر دیده می شود. چون این موضوع با سنگینی انار رابطه عکس دارد. انار هر چه با خاک های شورتری رشد یافته باشد، به همان نسبت ترک خورده تر است.
مبارزه با آفت درخت انار
علت ریزش گل انار
گرده افشانی : برای این که به علل ریزش شکوفه های درخت پی ببرید ابتدا باید درباره روش تولید مثل آن بیتشر بدانید. درخت انار خود بارور (self fruitful) است به این معنی که گل های روی درخت هم نر هستند هم ماده. پرندگان (مرغ مگس خوار) و حشرات گرده افشان به گسترش گرده ها از گلی به گل دیگر کمک می کنند. حتی شما هم می توانید به این فرایند گرده افشانی کمک کنید.
برای این کار با استفاده از برس یا فرچه کوچکی گرده های یک گل را به گل دیگر منتقل کنید. گل های نر انار هنگامی که گل ماده را بارور کردند، به صورت طبیعی می ریزند در حالی که گلهای بارور ماده روی درخت می مانند تا تبدیل به میوه شوند. پس گرده افشانی یکی از علل ریزش گل انار است.
حمله ی آفت ها : گلدهی درخت انار از اوایل بهار شروع می شود و تا اوایل پاییز ادامه پیدا می کند. اگر گل های انار در اوایل بهار بریزند، احتمالا آفت زدگی علت آن است. معمولا آفت های مگس سفید، حشره پولک دار، شپشک آرد آلود، شته یا قارچ ها به درخت انار هجوم برده و باعث ریزش گل های آن می شوند.
برای اطمینان از عدم وجود آفت، درخت را بررسی کنید و به دنبال علائم آفت زدگی بگردید. در صورتی که متوجه هجوم آفت شدید باید نوع آن را شناسایی کرده و به مقابله با آفت اقدام نمایید.
آبیاری : رطوبت زیاد و کم آبی بیش از حد درخت های انار در زمان گلدهی یکی دیگر از عوامل ریزش گل های انار است.
گردآوری: بخش علمی بیتوته
لیست کل یادداشت های این وبلاگ
